Mô hình dịch vụ Điều dưỡng tại gia đình đã phổ biến từ lâu ở các nước phát triển trên thế giới. Theo kinh nghiệm của các nước như Mỹ, Anh, Pháp và hàng đầu là Nhật Bản hiện nay thì dịch vụ chăm sóc điều dưỡng tại gia đình đã rất phát triển theo một quy mô lớn và hoạt động thành một tổ chức chuyên nghiệp. Ví dụ Medicare của Mỹ, Care UK care home của Anh, tetsuyuhomecare của Nhật…

(Hình ảnh có tính chất minh họa)

Tại Việt Nam thì có một số cá nhân đơn lẻ, các công ty tư nhân hoặc tổ chức ở một số thành phố lớn như Hà Nội, thành phố Hồ Chí Minh cũng đã cung cấp một số dịch vụ chăm sóc tại nhà như trung tâm Vina healthcare thành phố Hồ Chí Minh, trung tâm bác sĩ gia đình Medicviet Hà Nội, Điều dưỡng gia đình Hà Nội…

Nhu cầu chăm sóc tại nhà ở Việt Nam được dự kiến tăng cao trong tương lai vì chúng ta đang đối mặt với tình trạng già hóa dân số, khi cùng với sự phát triển của kinh tế, y tế, … con người sẽ sống thọ hơn. Theo tổng cục thống kê, người cao tuổi ở Việt Nam có tuổi thọ trung bình cao khoảng 73,2 tuổi. Việt Nam là một trong những quốc gia có tốc độ già hóa nhanh nhất ở Châu Á và đứng thứ 7 trên thế giới. Bắt đầu từ năm 2017 dân số Việt Nam sẽ bước vào “thời kỳ già hóa dân số” với tỷ lệ người cao tuổi chiếm 10% và bước vào giai đoạn dân số “già” trong hai thập kỷ tiếp theo. Khi dân số già hóa thì nhu cầu chăm sóc cho những người cao tuổi sống độc thân hoặc thiếu người chăm sóc sẽ càng lớn. Tỷ lệ người cao tuổi gia tăng đồng nghĩa với sự gia tăng nhu cầu chăm sóc về y tế với các bệnh lý mạn tính ở cộng đồng hoặc các suy giảm chức năng và thiếu hụt khả năng tự chăm sóc của người cao tuổi theo quy luật tất yếu của quá trình lão hóa.

(Hình ảnh có tính chất minh họa)

Cùng với quá trình già hóa dân dân số, xã hội ngày càng phát triển với nền kinh tế công nghiệp hóa, hiện đại hóa buộc con người phải làm việc nhiều thời gian hơn trong môi trường nhiều áp lực hơn. Chính vì vậy mà khi trong gia đình có người cao tuổi đau ốm sẽ gặp phải khó khăn trong việc tìm người chăm sóc. Điều này đặc biệt rõ ở các thành phố mà tốc độ đô thị hóa nhanh như Hà Nội, Hồ Chí Minh... Các thành viên trong gia đình phải tự phân công nhau nghỉ việc hoặc phải thuê những người lao động không có chuyên môn làm nhiệm vụ chăm sóc người thân đau ốm. Điều đó làm cho cuộc sống gia đình nhiều khi bị đảo lộn, phát sinh mâu thuẫn, căng thẳng ảnh hưởng tới sức khỏe của tất cả các thành viên trong gia đình. Vì vậy nhu cầu tìm những dịch vụ chuyên nghiệp chăm sóc sức khỏe cho người cao tuổi đau ốm tại gia đình là rất cấp thiết.

Một nhóm người nữa cũng cần đến dịch vụ Điều dưỡng tại gia đình đó là những thành viên trong độ tuổi lao động. Cùng với nền kinh tế phát triển, đời sống vật chất ngày càng cao, con người ngày càng quan tâm đến sức khỏe. Duy trì được sức khỏe tốt là điều có ý nghĩa to lớn đối với mỗi con người. Chính vì vậy mà nhu cầu bảo vệ, dự phòng, nâng cao sức khỏe, phát hiện sớm bệnh tật từ giai đoạn chưa có triệu chứng là rất quan trọng. Đây là nhóm khách hàng tiềm năng và chiếm phần lớn dân số tại cộng đồng. Việc chăm sóc cho nhóm đối tượng này đem lại ý nghĩa vô cùng to lớn, góp phần giảm được tỷ lệ mắc bệnh mới, giảm được các chi phí y tế cho xã hội. Đồng thời đảm bảo được sự vững chắc kinh tế, sản xuất, kinh doanh phát triển xã hội vì sức khỏe của nhóm người khỏe mạnh trong độ tuổi lao động được bảo vệ.

Một lợi ích nữa để thấy rằng dịch vụ điều dưỡng tại gia đình sẽ là dịch vụ được ưa chuộng trong tương lai cho nhóm đối tượng người bệnh mắc các bệnh lý mạn tính, tàn tật điều trị ngoại trú vì cảm giác được ở nhà cùng người thân với môi trường sống gắn bó sẽ khiến người bệnh cảm thấy thoải mái hơn, giúp người bệnh nhanh bình phục, tạo không khí vui vẻ trong gia đình. Môi trường này khác xa với môi trường bệnh viện đôi khi gây ra nhiều áp lực, bất tiện cho chính bản thân người bệnh và người nhà như việc đi lại, thay đổi thói quen ăn uống, ngủ nghỉ …Cùng với sự hỗ trợ của điều dưỡng một cách toàn diện về thể chất, tinh thần, tâm lý sẽ góp phần nâng cao chất lượng cuộc sống của nhóm bệnh nhân này.

Xuất phát từ thực tế đó, Khoa Điều dưỡng trường Đại học Y - Dược Thái Nguyên với nguồn lực là các giảng viên trẻ, tâm huyết, năng động và có chuyên môn sâu trong lĩnh vực điều dưỡng đang trong quá trình chuẩn bị, xây dựng một trung tâm chuyên nghiệp nhằm cung cấp các gói dịch vụ điều dưỡng chăm sóc cho khách hàng tại cộng đồng đáp ứng đầy đủ nhu cầu chăm sóc tại các hộ gia đình với mục tiêu giúp cho người bệnh có một cuộc sống thoải mái, mạnh khỏe ngay trong chính ngôi nhà của mình.

Nhìn về tương lai thì việc xây dựng trung tâm cung cấp dịch vụ điều dưỡng gia đình cũng sẽ là một mũi nhọn phát triển dịch vụ y tế của Khoa Điều dưỡng trường Đại học Y Dược Thái Nguyên. Loại hình dịch vụ này có thể hợp tác với đội ngũ bác sĩ gia đình, với trung tâm hỗ trợ sinh sản, với bệnh viện thực hành của nhà trường nhằm chăm sóc sức khỏe cho người dân. Từ đó  sẽ tạo ra một môi trường làm việc năng động, giầu tính thực tiễn và ứng dụng. Đem lại lợi ích to lớn về kinh tế, việc làm, giáo dục đào tạo cho nhà trường và lợi ích về sức khỏe cho người dân tại cộng đồng.

Tác giả: Ths. Đỗ Thị Lệ Hằng

Bộ môn Điều dưỡng Cộng Đồng